سفارش تبلیغ
صبا ویژن

وبلاگ دیجی پاورپوینت

یک وبلاگ آموزشی با دسته بندی موضوعی

ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE)

 

سازمان‌ های مختلف به طور روزافزون علاقمند به دستیابی و اثبات عملکرد صحیح سیستم ایمنی و بهداشت شغلی از طریق کنترل ریسک های ایمنی و بهداشت شغلی با توجه به خط مشی و اهداف ایمنی و بهداشت شغلی خود می باشند آنها این کار را در قالب قوانینی که روز به روز سخت گیرانه تر شده و با استفاده از توسعه خط خط مشی های اقتصادی و سایر معیارهایی که عملکرد مطلوب ایمنی و بهداشت شغلی را ممکن می‌سازد و افزایش توجه طرف های ذینفع به اهمیت مسائل مربوط به ایمنی و بهداشت شغلی را به دنبال دارد انجام می دهند. کلیه سازمان های توسعه یافته به این نکته واقف شده‌اند که منابع انسانی مهمترین سرمایه هر جامعه بوده و حفظ و بقای آن مهمترین اقدامی است که می بایست توسط دولت‌ها و سازمان‌های وزیر مدار صورت گیرد یکی از مهمترین دلایل استقرار سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت در کاهش حوادث ناشی از کار و خساراتی است که به افراد و اموال و سازمان ها وارد می شود که در حقیقت اصلی‌ترین دلیل استقرار این سیستم در سازمانها محافظت از منابع انسانی است و از دیگر دلایل استقرار این سیستم می توان به بالا بودن هزینه های مرتبط با نقص کنترل ریسک ها و وقوع حوادثی با ابعاد جهانی اشاره نمود


امروزه در اکثر سازمان ها برای هدفمند کردن و هدایت فعالیت‌های سازمان در زمینه های مختلف از سیستم های مدیریتی استفاده می کنند سیستم یکپارچه مدیریت در واقع با هدف تلفیق استاندارد مدیریت کیفیت ISO 9000 مدیریت زیست محیطی ISO 14000 و مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای 18000     OHSAS هزار در جهت رسیدن به یک سیستم جامع مدیریتی مطرح شده است است  . 

نظم نوین جهانی طی سال های اخیر الهای اخیر روندی متفاوت و تاثیر گذار در جهت استقرار سیستم های مدیریتی نظیر کیفیت محیط زیست و ایمنی یافته است به گونه‌ای که اکثر کشورهای دنیا به شناسایی و استقرار این سیستم ها روی آورده اند و به این نتیجه رسیده‌اند که اعمال مدیریت و کنترل شرایط محیط کار صرفاً از طریق بازرسی و یا ابلاغیه امکان پذیر نخواهد بود و استقرار سیستمهای مدیریت روش بهتر و موثری برای کسب این نتایج مورد انتظار می باشد و این اساس استقرار سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای بر اساس استاندارد 18 شاید بهترین روش در شرایط شناخته شده فعلی می باشد

 

چرا 18000  OHSASرا انتخاب می کنیم ... 

یکی از مهمترین علت هایی که سازمانها را به فکر استقرار نظام نامه ها و سیستم های ایمنی در محیط های کار می‌اندازد این است که همه ساله به دلیل حوادث مختلف ناشی از کار خساراتی به افراد و اموال سازمان وارد می‌شود که در حقیقت اصلی‌ترین دلیل استقرار این سیستم در سازمانها محافظت از منابع انسانی و فیزیکی است که مهمترین دارایی و سرمایه سازمان ها هستند.


ایمنی صنعتی چیست؟ 

در محیط های صنعتی با وجود ماشین آلات و ابزار فراوان، غالبا کارگران در معرض خطرات گوناگون قرار دارند، با پیشرفت فن آوری و افزایش کاربرد ماشین آلات در تولید نیز مخاطرات و احتمال بروز حوادث در اینگونه محیط ها فزونی می گیرد. ایمنی صنعتی علمی است که در پیشگیری از بروز حوادث در محیط کار به یاری انسان می شتابد و همواره در راستای حفاظت و حراست از نیروی کار و سرمایه گام بر می دارد.

 

بهداشت صنعتی چیست ؟ 

 بهداشت صنعتی شاخه ای از علم بهداشت حرفه ای است که از بروز بیماریهایی که در محل کار توسط عوامل شیمیایی ، فیزیکی ، و بیولوژیکی بوجود می آید، جلوگیری می کند . پزشک فقط تشخیص و درمان بیماریها و آسیب دیدگی ها را انجام می دهد، ولی یک متخصص  بهداشت صنعتی، تشخیص ، ارزیابی و کنترل وضعیت کار را که ممکنه باعث بیماریهای شغلی در میان کارگران شود را بر عهده دارد. به عنوان یک کوشش واضح بهداشتی ، بهداشت صنعتی سعی می کند مشکلات را قبل از اینکه وضعیت به بیماری منجر شود ، حل کند . بیشتر از چندین سال است که محل اصلی بهداشت صنعتی فراتر از کارخانجات و معادن بلکه به بخشهای خدماتی و اداری نیز توسعه یافته است . بنابراین واژه صنعتی و حرفه ای به جای هم ، همراه کلمه بهداشت بکار میروند .

 

اصول بهداشت صنعتی چیست ؟

ابتدا پزشکان بودند که رابطه بیماری و وضعیت کار را تشخیص دادند. در طی قرن بیستم دکتر آ لیس همیلیتون از اولین پزشکان در امریکا بود که مشغول معالجه کارهای پر خطر در کارخانه ها بود که علل مسلم مریضها را از ریشه رسیدگی میکرد. او کارخانجاتی را که مستقیماَ وضعیتشان مرتبط با ناراحتیهای بیماری خطرناک همراه با مسمومیت با سرب بود را بازدید کرد .او بر این مطلب صحه گذاشت  که انتشار کنترل نشده گرد و غبار به هوای محل کار و تنفس آنها بوسیله کارگران ، این عوارض را  باعث شده بود . پس از تشخیص دادن مشکل، او بعنوان یک پزشک مرحله بعدی را یافت ، که آن درمان بود . او مطمئن بود که میتوان از مسمومیت با سرب جلوگیری کرد ، اگر حجم گرد و غبار منتشره در محل کار کاهش یابد . او بعنوان یک متخصص بهداشت صنعتی فکر کرد و فرایند کار را فهمید و منابع و مقدار تماس و راه حل مساله را شناسایی کرد . بهداشت صنعتی که با این نام در اواخر قرن بیستم شناخته شده ، واقعاً تا سالهای 1930و 1940 شروع نشده بود تا زمانیکه کار پیشگامانی چون آلیس همیلتون با مهندسی و شیمی کامل گردید.

ایمنی و بهداشت صعنتی چیست؟

 

چه اجبارهای قانونی و سیاسی اجتماعی بهداشت صنعتی را به پیش برد ؟ 

سال های 1960 سال هایی بود که تغییرات اجتماعی سریعی بوجود آمد. یکی از نتایج این تحولات حرکاتی در جهت تشکیل حقوق بشر و ضد جنگ ویتنام بود و رشد آگاهی های بهداشتی محیطی و حرفه ای کارها سازمان یافته شد .محیط زیست بهداشت عمومی سازمان یافتن جوامع و مبارزه برای استاندارهایی برای پیشگیری محیطی و کاری در سال 1969 ،  EPA  و در سال 1970 ویلیامز استجر OSHA تاسیس شد . OSHA محلی امن و بی خطر را برای کارگران ضمانت می کند. با تصویب  OSHAزمینه شکوفایی بهداشت صنعتی فراهم شد . در پاسخ به تهدید تصویب قانونهایی برای خشونت در محل کار بهداشت و استانداردهای ایمنی کمپانیهای بزرگ شروع به استخدام متخصصین بهداشتی صنعتی بمنظور مراقبت از کارخانجاتشان کردند . در مجموع گروههای مشاوره ای ، با افزایش تقاضا برای بازرسی کارگاه ها و آموزش کارگران پیشرفت کرد. همچنین OSHA در رده مراکزی برای کنترل بیماریها قرار گرفت (دپارتمان بهداشت و خدمات انسانی) .NIOSH مختص تحقیق درباره علل بیماریهای شغلی و منابعی که منجر به افزایش آنها میشوند ، افزایش یافت و حیطه وظائف بهداشت صنعتی فراتر از کارخانجات و معادن به مراکز خدمات صنعتی و همکاری جهانی گسترش یافت . بهداشت صنعتی یا حرفه ای امروزه بصورت منظم در دانشگاه ها و مراکز آموزشی سراسر ایالات متحده آموزش داده می شود .

 

استاندارهای ایمنی و بهداشتی چه هستند و چطور بوسیله متخصصین بهداشت صنعتی بکار میروند؟

عموماً استانداردهای بهداشتی برای عوامل فیزیکی و شیمیایی (صدا ، ارتعاش ، گرما ، تشعشع) میزان آلودگی است که معتقدند بیشترین کارگر ممکنه هر روز در معرض آن باشد (حتی بیشتر از زمان کار ) بدون اینکه صدمات بهداشتی و بیماری بر فرد عارض شود . اصولاً این سطوح بوسیله سازمانهای خصوصی بهداشتی و ایمنی حرفه ای و گروههایی که اهمیت استانداردهایی را که در صنایع داوطلبانه موافقت میکنند ، تشخیص میدهد . استانداردها بیشتر بر اصول تجربیات انسانی و آزمایش روی حیوانات توسعه یافته است . یکی از سازمانهای مهم که استانداردها را توسعه داده است ACGIH میباشد (متخصصین دولتی بهداشت صنعتی آمریکا). استانداردهای ACGIH حد آستانه مجاز TLV  را نشان میدهد که در تمام کشورها قابل قبول است . در حقیقت زمانیکه OSHA در سال 1971 شروع بکار کرد با تمام TLV های موجود خود را تطبیق داد ، TLV های پیشنهاد شده سپس حدود تماس قابل قبول را به عنوان حدود قانونی که قابل اجرا بوسیله قانون فدرال بود را تعیین کرد.

اصولا ایمنی صنعتی رشته ای است که به مجموعه تدابیر، اصول و مقرراتی گفته می شود که با به کار گرفتن آنها می توان نیروی انسانی و سرمایه را در برابر خطرات گوناگون در محیط های صنعتی به گونه ای مؤثر و کارا نگهداری کرد و به این وسیله یک محیط کار بی خطر و سالم برای افزایش کارایی کارکنان به وجود آورد.

تعریف ایمنی عبارت است از میزان درجه دور بودن از خطر، واژه HAZARD که در تعریف علمی ایمنی آمده است، در واقع شرایطی است که دارای پتانسیل رساندن آسیب به کارکنان، تجهیزات و ساختمان ها، از بین بردن مواد یا کاهش کارایی در اجرای یک وظیفه از پیش تعیین شده می باشد. هنگامی که HAZARD وجود دارد امکان وقوع اثرات منفی یادشده وجود خواهد داشت. کلمه DANGER گویای قرار گرفتن در معرض یک HAZARD  است، به این ترتیب ایمنی متضاد DANGER   بوده است، و در صدد حذف خطرات بالفعل موجود در محیط کار می باشد.

ایمنی به طور صددرصد و متعلق وجود ندارد و عملا هم هیچگاه حاصل نخواهد شد از اینروست که گفته می شود ایمنی حفاظت نسبی در برابر خطرات است. 

 

منظور از ایمن و غیرایمن چیست؟

یک مکان، یک کار معین و یا یک دستگاه زمانی ایمن انگاشته می شود که احتمال خطر مرگ، مجروح شدن و یا ابتلا به بیماری برای کسانیکه در آنجا بوده یا با آن دستگاه کار می کنند در حد قابل قبول پایین باشد. به طور کلی، می توان چنین گفت که میزان خطر قابل قبول با پایین آمدن سطح ایمنی، افزایش سطح ایمنی کاهش می یابد. در واقع بهداشت حرفه ای بیماری ها را کاهش می دهد و ایمنی صنعتی به کاهش تمام خطرات می پردازد.

 

ایمنی در افزایش بهره وری

لازم به ذکر است که اصول ایمنی و بهداشت حرفه ای نیز علاوه بر اثرات غیرمستقیم بر بهره وری و بازده اقتصادی واحدهای صنعتی، به طور مستقیم بر این موارد تأثیر دارد. به طور کلی خسارات مالی یا جانی، عواقب و پیامدهای منفی تمامی حوادث صنعتی را تشکیل می دهندبنابراین وقوع حوادث یا سبب آسیب دیدن دستگاه ها و تجهیزات مواد خام، محصولات یا محیط کار می شود و یا صدمات غیرقابل جبران جسمی و جانی را به همراه خواهد داشت.

 ایمنی و بهداشت حرفه ای

مزایای توجه به رعایت اصول ایمنی و بهداشت حرفه ای

برای کارفرما 

  • کاهش حوادث
  • افزایش کیفیت محصول
  • افزایش کارایی کارکنان
  • کاهش خطاها
  • کاهش مخارج درمانی کارگران
  • کاهش مخارج تولید
  • استفاده بهتر از نیروی انسانی


برای کارگر

  • افزایش روحیه
  • کاهش فشار کار
  • کاهش حوادث
  • افزایش راحتی
  • کاهش جراحات و صدمات
  • افزایش حفظ رفاه و سلامتی
  • افزایش سطح بهداشت کار

 

وظیفه مدیریت در امر حفاظت و ایمنی در محیط کار چیست؟

لازم است مدیران و کارفرمایان به اهمیت و ارزش حفاظت صنعتی پی ببرند. باید از زیان های مادی ناشی از حوادث صنعتی (اعم از مستقیم و غیرمستقیم) آگاهی داشته باشند مضافاً از همه مهمتر به ارزش و منزلت عامل انسانی و سلامت او توجه کند. لازم است مدیریت بر تمام کارکنان و محیط کار تأثیر داشته باشد و عوامل ایمنی محیط را که در کم کردن حوادث مؤثرند به نحو مطلوب بشناسند و کوشش و توان خود را در حفظ و سلامت کارکنان و ماشین آلات به نحو مطلوب مصرف کند.

 

ایمنی محیط کار :

ایمنی شرایطی است که منابع انسانی را از عوامل مضری که می توان سلامتی آنان را به خطر اندازد، مصون می دارد مسئولیت عمده ایمن سازی محیط کار به عهده مدیران سطوح بالای سازمان به ویژه مدیران پرسنلی است. البته اهمیت همکاری کلیه کارکنان را در محیط امن نمی توان نادیده گرفت. به عبارت دیگر ایمنی کار عبارت است از: فراهم آوردن موجباتی که از بیماری ها و حوادث ناشی از کارهای صنعتی جلوگیری می کند. یعنی هرچه تعداد حوادث ناشی از کار کمتر باشد می توان گفت که ایمنی بیشتری در محیط کار وجود دارد.

 

حوادث ناشی از کار :

هر سال میلیون ها حادثه ناشی از کار در دنیا اتفاق می افتد. برخی از این حوادث باعث مرگ و برخی دیگر موجب از کارافتادگی موقت می شوند که ممکن است ماه ها دوام یابد. حوادث ناشی از کار سبب ناراحتی افراد بشر و زیان های اقتصاد می گردند و جامعه متحمل خسارات فراوان می شود. به همین جهت جلوگیری از آنها وظیفه ای مهم و اساسی است.

 

تعریف حادثه

آنچه انسان را ناخواسته از مسیر زندگی طبیعی منحرف ساخته و برای او ناراحتی جسمی و روانی و یا خسارات مالی ایجاد نماید، حادثه نامیده می شود. در دایره المعارف سازمان بین المللی کار، حادثه چنین تعریف شده است: «حادثه عبارت است از یک اتفاق. مقصود از حین انجام کار تمامی اوقاتی است که بیمه شده در کارگاه، مؤسسات وابسته، ساختمان ها و محوطه آن مشغول کار باشد، یا به دستور کارفرما در خارج از محوطه کارگاه مأمور انجام کاری می شود. ضمناً تمام اوقات رفت و آمد بیمه شده از منزل به کارگاه و بالعکس جزء اوقات کار محسوب می شود.

 

دلایل ایجاد حوادث :

حوادث معمولا نتیجه شرایط و یا عملیات نامطمئن و ناایمن است شرایط ناایمن شامل استفاده از تجهیزات بد طراحی شده و غیرمجهز، محیط پرخطر به عنوان نمونه، لیز بودن به دلیل ریختن آب، یا ابزار و تجهیزات است. باید توجه داشت که تمام عملیات غیرایمن منتهی به حادثه در محیط کار نمی شود و تمام حوادث به آسیب و صدمه ختم نخواهد شد بسیاری از مسئولین رسیدگی و بررسی حوادث معتقدند که اکثر حوادث در نتیجه خطای انسان ها به وجود می آیند. البته حوادثی نیز به دلیل نقص ابزار و تجهیزات یا محیط کاری ناایمن رخ داده است. اما در بیشتر موارد به مزایای ایمنی ابزار و تجهیزات و محیط مطمئن از سوی کارکنان توجهی نشده، یا توصیه های ایمنی و احتیاط های لازم نادیده گرفته شده اند.

 

انواع روش طبقه بندی حوادث

حوادث ناشی از کار را می توان به روش های گوناگونی طبقه بندی نمود :

  • حوادث برحسب افراد به وجود آورنده طبقه بندی می گردند، مانند: مدیر، استاد کار و کارگر
  • حوادث را برحسب علل آنها طبقه بندی می نمایند. مانند: ماشین آلات ترابری، انفجار و آتش سوزی و مواد سمی
  • حوادث را برحسب کیفیت عملی که باعث حادثه گردیده، طبقه بندی می کنند، مانند: برداشتن حفاظ از روی دستگاه، عدم احتیاط لازم هنگام کار و راه اندازی دستگاه بدون اجازه
  • حوادث را براساس شرائط محیط بوجود آورنده طبقه بندی می کنند، مانند: عدم روشنایی کافی، تهویه نامناسب، سر و صدا در محیط کار

 

روش های پیشگیری از حوادث:

  • وضع مقررات قانونی
  • تعیین اصول و میزان ها
  • بازرسی
  • تحقیقات فنی
  • تحقیقات پزشکی
  • تحقیقات روانشناسی
  • تحقیقات کاری
  • آموزش
  • راهنمایی و تشویق
  • مزایای مالی
  • تشکیل کمیته حفاظت و بهداشت کار در کارگاه

 

با توجه به اهمیت حوادث و زیان های ناشی از آن بهتر است با اتخاذ تدابیر ایمنی و بهداشتی از وقوع اینگونه حوادث جلوگیری نماییم.راهکارهایی که میتوان اتخاذ نمود بدین صورت است

جایگزین کردن دستگاههای جدید با فرسوده  

افزایش نیرو متناسب با نیاز بخشها و حجم تولید

تلاش برای بالا بردن رضایت شغل کارکنان

تلاش برای بالا بردن تعهد و دلبستگی شغلی در کارکنان

ایمنی کردن دستگاهها و نصب قطعات جدید و راحتی کار با آن

بهره گیری از ارگونومی برای استخدام افراد (توانایی جسمی,قدو....)

استفاده از لوازم ایمنی مخصوص هرکار

دردسترس بودن

ایجاد شرایط بهینه مناسب(نور,تهویه و.....)  

کاهش سر و صدا

در دسترس قرار دادن وسایل ایمنی

حمایت جانی از کارکنان

اجاد محیط شاد و جذاب

ایجاد جو دوستانه در محیط کار بین کارگران و سرپرستان و مدیران

 

بیماری های شغلی

اما علاوه بر حوادث، کارکنان با یک سری بیماری هایی نیز مواجه می شوند که علل آنهاعبارتند از: برخورد با مواد شیمیایی، سروصدای زیاد در محیط کار ، تابش اشعه های گوناگون که برای سلامتی مضراست، دمای نامناسب و ...

 

بیماری های ناشی از سروصدا

ازجمله بیماریهایی که در اثر صدا ناشی می شود مانند کری موقت و دایم،وزوز گوش ،علاوه بر اینها کارگران در شنیدن صداهای یکدیگر دچار مشکل میشوند. هممچنین سر و صدای زیاد در محیط کار میتواند باعث عصبانی شدن کارگر و در نهایت ایجاد حادثه برای کارگر شود،بنابراین مسولان کارخانه باید توجه بیشتری به این مسئله نمایند.

راهکارها : 

1 -نگهداری صحیح دستگاه ها

2- محل و نحوه استقرار دستگاه

3- نصب کاهش دهنده بر روی دستگاه

4 -تغییر در اجزا و کار دستگاه

5- محصور کردن دستگاه

6- استفاده از گوشی

 

بیماریهای ناشی از مواجهه با گرما

بیماریهای ناشی از گرما شامل طیف وسیعی از اختلالات اعم از خفیف و متوسط تا شوک گرمایی است. دراختلالات خفیف و متوسط مکانیسم تنظیم حرارت بدن آسیبی نمی بیند. اما در شوک های گرمایی مکانیسم تنظیم حرارت بدن مختل شده و حیات به مخاطره می افتد. عواملی که در ایجاد بیماری های ناشی از گرما به عنوان عوامل مستعد کننده نقش دارند عبارتند از: شرایط جوی نظیر افزایش دمای تر گوی سان، خستگی، عدم سازش یا نداشتن شرایط جسمانی مناسب ، چاقی ، فعالیت شدید، بیماری های قلبی عروقی، مصرف الکل، سن بالا،و سابقه قبلی بیماری های ناشی از مواجه با گرما .

 

پیشنهادات

آنچه که واحدهای تولیدی صنعتی باید در جهت حرکت به سمت استقرار سیستم 18000  انجام برسانند را می توان در محورهای زیر خلاصه کرد

ایجاد ساختاری که در آن بخش ایمنی و بهداشت حرفه ای همراه با نیروهای کارآمد و متخصص به عنوان موتور محرکه و مغز سیستم عمل کنند

جمع آوری کلیه الزامات قانونی قابل استفاده در سازمان

تعریف دقیق اقدامات کنترلی مانا مناسب مطابق با الگوی مهندسی ایمنی مورد اشاره  OHSAS

اعمال اقدامات کنترلی در جدول زمانی مشخص در قالب برنامه‌های ضربتی کوتاه‌مدت و بلندمدت

پایش اقدامات کنترلی به صورت بررسی میزان اثربخشی اقدامات و ارزیابی ریسک مجدد

بازرسی های منظم و ایمنی بهداشت حرفه‌ای از محیط های کار و تهیه گزارشات از عدم انطباق

ثبت اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه مرتبط با عدم انطباق ها و کنترل اثربخشی آن ها

انجام معاینات بهداشتی پرسنل سازمان و ثبت و گزارش و تجزیه و تحلیل نتایج

تدوین نیازهای آموزشی پرسنل منطبق بر ارزیابی های ایمنی و بهداشت شغلی


ادامه مطلب و دانلود