برنامه ریزی احتیاجات مواد چیست؟ (MRP)
•
Mrp با توجه به برنامه تولید، قطعات و موادی را که در تولید محصولات کارخانه به کار می رود به موقع و به اندازه مطلوب در اختیار کارگاه های مختلف قرار داده تا از یک طرف تداوم تولید حفظ و از طرف دیگر از انبار کردن بیش اندازه مواد اولیه جلوگیری شود.
سیستم برنامه ریزی نیازمندی های مواد
سیستم برنامه ریزی نیازمندی های مواد از اولین سیستم های نرم افزاری یکپارچه مدیریت اطلاعات است که به منظور بهبود بهره وری در کسب و کار، طراحی و پیاده سازی گردید. یک سیستم اطلاعاتی برنامه ریزی نیازمندی های مواد، سیستمی مبتنی بر پیش بینی و تقاضای میزان فروش است که از طریق آن می توان با در نظر گرفتن امکانات مورد نیاز تولید همچون ماشین آلات و نیروی انسانی لازم، مقدار و زمان رسید مواد اولیه به کارخانه را برنامه ریزی کرد.
سه وظیفه اصلی mrp :
- کنترل سطح موجودی
- اولویت بندی اجزا
- تعیین نیازهای ظرفیت تولید
مفهوم مرحله زمان بندی
در MRP دوره های زمانی به نام ظرف نامیده می شوند و معمولا یک هفته ای هستند . در اغلب مواقع استفاده از ظرف های کوچک نظیر یک هفته ، برای برنامه ریزی تولید در طول یک افق زمانی کوتاه مدت مناسب تر است ولی برای برنامه ریزی بلند مدت ممکن است خیلی مختصر باشد . بنابراین برای برنامه ریزی با افق های زمانی بزرگ تر معمولا از ظرف های بزرگتری استفاده می شود.
برای سیستم mrp مهم ترین ورودی ها، mps یا برنامه زمانبندی اصلی تولید، اطلاعات موجودی و ساختار محصول و درخت ساخت محصول است. در لیست اطلاعات پایه ای قطعات ، ساخت یا قابل خرید بودن قطعه ی اولیه و اینکه سیاست سفارش دهی چجوری هست مهمه و این اطلاعات در قطعه ای که تبدیل به ومحصول نهایی میشود کاربرد دارد. یعنی زمان لازم برای تولید قطعه مورد نظر اما برای قطعه هایی که خریداری میکنیم یعنی مدت Lead time زمان بین سفارش و تحویل محصول به دست مشتری.
خروجی MRP خروجی هست که دستور خرید یا دستور ساخت قطعه اولیه را میدهد و معمولا این خروجی برای تامین اقلام محصول هست و تامین اقلام محصول باید بر طبق خرید یا ساخت صورت بگیرد.
سه عملکرد MRP
همانطور که میدانیم برای هر نوع برنامه ریزی سه مرحله اساسی لازم است که شامل، داده ها ، فرآیندها و ستاده ها است...
مرحله اول :
داده ها در MRP به سه گروه تقسیم میشوند :
- MPS
- BOM
- فهرست موجودی انبار مواد اولیه و قطعات
برای تولید هر محصول یا قطعه ای باید از فرم BOM استفاده کرد. این فرم اطلاعات دقیقی از یک محصول به ما می دهد که می توانیم تجزیه و تحلیل دقیقی برای هر محصول انجام دهیم. یکی از استفاده های مهم این فرم برای مدیریت است چرا که تصمیم گیری بسیار راحتر می شود و مدیریت می تواند به خوبی یک محصول را بررسی کند. به فرم BOM درخت محصول هم می گویند. یعنی اگر خود محصول تنه درخت باشد، شاخه های آن مواد استفاده شده برای محصول می باشند به همین دلیل BOM را درخت یا درختواره محصول هم نام می برند.
در سطح بالای نمودار درختی محصول نهایی نوشته می شود و در سطح های بعدی زیر مونتاژ ها و قطعات هستند.
مرحله دوم :
فرآیند ...
پس از این که یک برنامه اصلی علمی برای تولید یک قطعه نهایی خاص داده شده ، قدم بعدی تبدیلتقاضای دوره ای به نیازهای لازم برا مونتاژ های فرعی ، بخش ها و مواد جهت اجرای برنامه مذکور می باشد
مرحله سوم :
ستاده ...
مهم ترین دستاورد برنامه MRP شامل گزارش های کنترل تولید و موجودی کالا می باشد . این گزارشات به منظور کمک به مدیریت در برنامه ریزی و کنترل عملکرد طراحی می شوند. این گزارشات شامل جداول سفارشات برنامه ریزی شده ، تغییرات در تاریخهای سررسید ، حذف یا توقف سفارشات باز و اطلاعات مربوط به وضعیت موجودی کالا می باشند .
نتیجه گیری از اهداف MRP
- کاهش میزان موجودی انبار
- کاهش زمان تولید و تحویل کالا
- برآورد زمان واقعی تحویل کالا
- افزایش بازدهی تولید
محاسن MRP
از جمله مهم ترین عللی که منجر به استفاده گسترده از MRP به عنوان یک تکنیک مدیریت تولید گردید، استفاده آن از قابلیت های کامپیوتر برای ذخیره سازی و دستیابی به حجم بالایی از اطلاعات بود که این امر خود برای اداره هر شرکت ضروری می نمود .به علاوه سیستم MRP به ایجاد هماهنگی میان فعالیت های مختلف همانند مهندسی تولید و مواد در واحد تولیدی کمک میکرد.
MRP حلقه بسته
ترکیب مدل های برنامه ریزی مثل MPS یا MRP یا CRP و مدل های اجرایی مثل PAC و خرید، و همچنین ایجاد شرایطی که سیکل برنامه ریزی بتواند از سیکل اجرایی بازخوردهای لازم را دریافت نماید، منجر به نوع کامل تری از MRP گردیده که به آن MRP حلقه بسته میگویند.
برنامه ریزی منابع ساخت MRP II
MRP II مخفف Manufacturing Resource Planning به معنای برنامه ریزی منابع تولید می باشد و به صورت روشی برای برنامه ریزی موثر تمامی منابع در یک سازمان تولیدی تعریف می شود. MRP II در واقع یک سیستم یکپارچه اطلاعات کسب و کار است و مدل بهبود یافته (MRP) برنامه ریزی احتیاجات مواد می باشد و رسالت اصلی آن برطرف کردن کاستی ها و نقاط ضعف MRP می باشد. البته MRP II نسبت به MRP شامل 4 بهبود اصلی زیر نیز می باشد:
- بازخورد
- برنامه ریزی منابع
- قوانین دسته بندی
- برنامه ریزی های نرم افزاری
اجزاء سیستم MRP II
- افراد و کارکنان
- اطلاعات
- مهارت افراد
اصول و اهداف سیستم MRP-II
- تأمین خدمات پشتیبانی جهت تصمیم برای تمام سطوح مدیریتی
- محاسبه خودکار جریان مواد و جریان کار
- متمرکز کردن برنامه ریزی سیستم MRP به همراه فعالیت های پشتیبانی سطوح کارگاهی از قبیل کنترل ابزار و سیستم های حمل و نقل مواد
- کنترل زمان های جریان، بر طبق زمان تحویل برنامه ریزی شده با استفاده از روش های کنترل ورودی و خروجی